Pre-pack (przygotowana likwidacja) to specjalna procedura w postępowaniu upadłościowym przedsiębiorstwa, polegająca na sprzedaży firmy lub jej części na z góry ustalonych warunkach. W uproszczeniu oznacza to, że dłużnik (lub nawet wierzyciel) jeszcze przed formalnym ogłoszeniem upadłości znajduje nabywcę i negocjuje cenę przedsiębiorstwa. Następnie składa do sądu wniosek o upadłość wraz z propozycją sprzedaży firmy nowemu właścicielowi. W efekcie, po zatwierdzeniu takiego wniosku przez sąd, syndyk nie likwiduje majątku poszczególnymi składnikami, lecz tylko zawiera umowę sprzedaży z wyłonionym inwestorem. Dzięki temu cały zakład i jego wartość rynkowa mogą zostać zachowane – co nazywa się „z góry przygotowaną likwidacją”.
Definicja i zakres pre-packu
W praktyce pre-pack dla firm oznacza ogłoszenie upadłości połączone z przedwcześnie ustaloną transakcją sprzedaży przedsiębiorstwa. Innymi słowy, przedsiębiorca już wcześniej umawia się z inwestorem co do ceny i treści umowy sprzedaży. Dopiero potem wspólnie składają do sądu odpowiednie wnioski. W zapisach prawa upadłościowego procedura ta nazywana jest „zatwierdzeniem warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika”. Najważniejsze elementy procesu to:
- Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży – składa go uczestnik postępowania (najczęściej dłużnik lub wierzyciel) razem z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Musi określać cenę i nabywcę.
- Wadium 10% – do takiego wniosku należy dołączyć dowód wpłacenia wadium przez nabywcę w wysokości 1/10 oferowanej ceny. Wniosek bez dowodu wpłaty wadium pozostaje bez rozpoznania.
- Wycena przedsiębiorstwa – sąd wymaga operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego. Cena sprzedaży nie może być niższa od tej wyceny.
- Tymczasowy nadzorca – po złożeniu wniosku sąd może powołać tymczasowego nadzorcę sądowego lub zarządcę przymusowego, który ocenia sytuację finansową i majątek firmy.
- Licytacja ofert – jeśli kilku nabywców zgłosi identyczne wnioski pre-pack, sąd przeprowadza aukcję w celu wyłonienia najlepszej oferty.
Dzięki takim uregulowaniom pre-pack jest w pełni sformalizowany: zawiera jasne warunki (cena, nabywca, wpłata wadium) i mechanizmy kontrolne (wycena biegłego, nadzorca sądowy, potencjalna licytacja).
Kto może skorzystać z pre-packu?
Pre-pack dotyczy wyłącznie przedsiębiorców i spółek handlowych, czyli podmiotów objętych prawem upadłościowym. Mogą to być jednoosobowi przedsiębiorcy (JDG) lub spółki – zarówno osobowe (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne), jak i kapitałowe (spółki z o.o., akcyjne itp.). Inaczej mówiąc, każdy podmiot z KRS lub wpisany do CEIDG może ewentualnie ogłosić upadłość firmy.
Pre-pack nie jest dostępny dla osób fizycznych nieprowadzących działalności (upadłość konsumencka), gdyż dotyczy tylko przedsiębiorstw. W przypadku gdy firma staje się niewypłacalna, konieczne jest wszczęcie formalnego postępowania upadłościowego (tzw. bankructwa). Więcej o ogólnych zasadach ogłaszania upadłości firm można przeczytać w poradniku 👉 Bankructwo firmy i spółki – definicja i procedura oraz w artykule 👉 Jak ogłosić upadłość firmy – zapoznaj się z przepisami.
Korzyści i cel przygotowanej likwidacji
Celem wprowadzenia pre-packu było maksymalne skrócenie czasu postępowania upadłościowego i jednoczesne pełniejsze zaspokojenie wierzycieli. Zgodnie z ustawą przygotowana likwidacja zazwyczaj kończy się w około 4 miesiące, co jest znacznie szybsze niż normalna likwidacja, która trwa nawet kilka lat.
Zalety pre-packu to m.in.:
- Pewność transakcji – dzięki wpłacie wadium (10%) i wstępnie uzgodnionej cenie proces jest mniej ryzykowny niż niespodziewana licytacja na rynku.
- Kontrola nad firmą – zarząd firmy może aktywnie współpracować z inwestorem, przekazując mu know-how i kontrakty.
- Zachowanie ciągłości – w przeciwieństwie do standardowej upadłości, w pre-packu syndyk po zatwierdzeniu warunków tylko finalizuje wcześniej uzgodnioną umowę sprzedaży. Nie dochodzi do wielokrotnej wyprzedaży składników majątku.
Wady i ograniczenia pre-packu
Mimo zalet warto pamiętać, że procedura pre-pack ma także ograniczenia. Przede wszystkim dotyczy wyłącznie upadłości, czyli nie wystarczy być w trudnej sytuacji finansowej – trzeba być formalnie niewypłacalnym. Ponadto:
- Konieczność znalezienia inwestora – dłużnik musi znaleźć zainteresowanego nabywcę na tyle wcześnie, aby możliwe było przygotowanie oferty przed złożeniem wniosku.
- Przestrzeganie wymogów sądowych – wniosek musi spełniać szereg wymogów formalnych: zawierać m.in. wskazanie ceny i nabywcy, dowód wpłaty wadium, ocenę biegłego itp. Niezachowanie tych wymogów skutkuje brakiem rozpoznania wniosku.
- Ograniczenia dotyczące majątku – nie można „przygotować” sprzedaży wszystkich składników majątku. Przepisy wyłączają z procedury przedmioty objęte zastawem rejestrowym (chyba że zastawnik pisemnie się zgodzi). Ponadto cena musi być równa co najmniej wycenie rynkowej przez biegłego.
- Ryzyko aukcji – gdy kilku nabywców złoży wnioski, sąd zleca licytację między nimi. Co prawda to może być korzystne, ale także wydłuża proces.
- Brak gwarancji na sukces – nawet po zatwierdzeniu pre-packu inwestor musi zapłacić pełną cenę, inaczej może dojść do dalszych komplikacji (zwrot wadium, ponowne postępowanie).
Pomimo tych ograniczeń pre-pack bywa uznawany za atrakcyjną alternatywę dla standardowej likwidacji upadłościowej. Dla porównania warto też rozważyć inne ścieżki (np. postępowania restrukturyzacyjne).
Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu pre-packu?
Skontaktuj się z Kancelarią GRP – pomożemy Ci sprawnie przeprowadzić proces upadłości z przygotowaną likwidacją.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Co to jest pre-pack?
To instytucja prawa upadłościowego polegająca na „przygotowanej likwidacji” firmy. Przed złożeniem wniosku o upadłość przedsiębiorca (lub wierzyciel) umawia się na sprzedaż firmy wybranemu inwestorowi i składa do sądu wspólny wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Po zatwierdzeniu transakcji syndyk tylko finalizuje sprzedaż.
2. Kto może złożyć wniosek pre-pack?
Prawo dopuszcza, by zarówno zadłużony przedsiębiorca, jak i wierzyciel złożyli wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa.
3. Kto może skorzystać z pre-packu?
Wyłącznie przedsiębiorstwa i spółki (z wpisem do KRS lub CEIDG), których sytuacja finansowa spełnia przesłanki niewypłacalności. Wnioski pre-pack nie przysługują osobom fizycznym nieprowadzącym działalności (dla nich przewidziana jest upadłość konsumencka).
4. Jakie są główne korzyści pre-packu?
Procedura ta pozwala na szybsze zakończenie postępowania upadłościowego (w praktyce ok. 4 miesięcy) oraz często uzyskanie większej sumy dla wierzycieli. Jednocześnie proces jest przejrzysty i kontrolowany przez sąd (wymagany operat biegłego, sądowy nadzorca, ewentualna aukcja ofert).
5. Ile trwa postępowanie pre-pack?
Standardowo sąd rozpatruje wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży wraz z upadłością w terminie 2 miesięcy od wniesienia wniosku. Następnie syndyk ma 30 dni na zawarcie umowy sprzedaży od dnia uprawomocnienia się postanowienia. Cały proces od przygotowania umowy do sprzedaży zajmuje więc zwykle około 4 miesięcy.
6. Co się dzieje z majątkiem firmy po pre-packu?
Po zatwierdzeniu sprzedaży syndyk nie wystawia osobnych składników majątku na sprzedaż. Zamiast tego formalnie przekazuje całe przedsiębiorstwo nabywcy zgodnie z postanowieniami zatwierdzonymi przez sąd.
